Erken Yaşlanmanın Nedenleri Nelerdir Nasıl Önlenir Kısaca

erken yaşlanma, progerî olarak da bili­nir, saçların dökülmesi ya da ağarması, derinin buruşması gibi yaşlılık belirtilerinin ve yaşlılık dönemine özgü bazı hastalıkların erken yaşta görülmesi. Erken yaşlanma bir zamanlar normal yaşlanma sürecinin tipik bir örneği olarak görülüyordu; ama bazı organların bu durumdan etkilenmemesi, örneğin kişide bunama ya da merkez sinir sistemine ilişkin yaşlılık belirtilerinin görül­memesi bu yaklaşımı çürütmüştür. Erken yaşlanmanın en sık rastlanan iki tipi, çok küçük yaşlarda başlayan Hutchinson-Gil- ford sendromu ile daha ileri yaşlarda ortaya çıkan Werner sendromudur. Erken yaşlan­ma belirtilerinin yanı sıra cücelik ve gözle­rin normalden küçük oluşuyla tanımlanan Hallerman-Streiff-François sendromu da bazen üçüncü bir tip olarak kabul edilir.

Çok ender ve nedeni anlaşılamamış bir hastalık olan Hutchinson-Gilford sendromu normal bir bebekliğin ardından, bir yaşma doğru belirti vermeye başlar. Çocuk 10 yaşma geldiğinde 60 yaşında gibi görünürse de, boyu ve ağırlığı genellikle 5 yaş ölçüleri­ni aşmaz. Saçların dökülmesi, derinin ince­lerek kırışması, kafa derisindeki damarların görünür duruma gelmesi ve damar hastalık­ları gibi bütün yaşlılık belirtileri ortaya çıkmış, üreme organları gelişemeyerek kü­çük kalmıştır. Buna karşılık zekâ geriliğine pek rastlanmaz; bireylerin çoğu normal, hatta yaşma göre çok zekidir. Erken yaşla­nanlarda 10 yaşma doğru gelişen damar sertliği ve kalp hastalıkları nedeniyle ortala­ma yaşam süresi 13 yıldır; 30 yaşma kadar yaşayabilen hastalara ender rastlanır. Has­talığın kalıtsal olduğu düşünülmüş, ama bu varsayımı destekleyecek bir kanıt bulunamamıştır.

Bazen ergenlik döneminin sonlarına doğ­ru, ama daha çok gençlik döneminde ortaya çıkan Werner sendromunda yaşlılık belirti­leri çok belirgin olmadığından, birey kendi yaşından 30 yaş daha fazla gösterir. Hasta­lık büyüme döneminden sonra ortaya çıktığı için cüceliğe rastlanmaz, ama hastanın boyu normalden biraz kısa olabilir. Üreme or­ganları olgunlaşmış, ama kıllanma, ses ka­lınlaşması gibi ikincil eşey özellikleri tam olarak gelişmemiştir. Hastada saçların dö­külmesi ya da beyazlaşması, dişlerin dökül­mesi, ağır işitme, katarakt, akut artrit ve osteoporoz gibi yaşlılık belirtilerinin yanı sıra, kanser, kalp ve şeker hastalığına eğilim artar. Ortalama yaşam süresi 47 yıldır. Werner sendromunun kalıtsal olduğu ve çekinik özellik taşıdığı anlaşılmış, ama te­melde yatan neden henüz saptanamamıştır.