kuluçka makinesi, tanmda, yavru kümes hayvanlannın yumurtadan çıkmasını ve bir süre sıcak tutulmasını sağlayan ısıtılmış barınak. Ayrıca bak. inkübator.
kuluçkaya yatma, kuluçkaya oturma olarak da bilinir, başta kuşlar olmak üzere yumurtlayarak üreyen hayvanlara özgü davranış kalıbı. Yumurtlama bittikten sonra erişkinlerin yumurtalar üstüne oturarak yumurtaların açılmasını beklemesiyle gerçekleşir. Kuluçkaya yatmamn amacı yumurtalann gelişmesi için gerekli sabit ısı ve nem koşullannı sağlamaktır. Bunun için dişi ve erkekten biri ya da nöbetleşerek her ikisi genellikle ara vermeden kuluçkaya yatar. Birçok kuşun vücudunun alt bölümünde tüysüz bir bölge vardır. Bu bölgedeki kılcal damar ağı bölgesel olarak vücut sıcaklığını yükseltir. Yumurtadan çıkan yavrulan kabarttıktan tüyleri arasına alıp derilerine iyice bastıran erişkinler onlan sıcak tutmayı sürdürür. Kümes hayvanlannda kuluçkaya yatmaya hazırlanan ve kuluçkaya yatmış dişiye “kuluçka” ya da “gurk”, yavrulu dişiye “anaç” denir.
Omurgasızlar arasında bazı denizşakayık- lan (örn. Epiactis cinsi) gövde duvannda, embriyonlana gelişmesi için bir kuluçka kesesi oluşturur. Yumurtadan yeni çıkan kamçılı akreplerse (Mastigoproctus cinsi) en azından ilk deri değiştirme anına değin dişilerin kamındaki yumurta kesesinin içinde ve çevresinde kalırlar.